YaHa
YAHA, birey, aile ve toplum için anlamlı ve faydalı bir giriÅŸimdir. Sosyal gerontolojik, gerontopsikolojik ve gerontoteknolojik pek çok konuyla iliÅŸkilidir. Gerontolojinin disiplinler arası niteliÄŸi YAHA’nın önemli bir özelliÄŸidir ve farklı bilimsel disiplinlerle iÅŸ birliÄŸinin önemini ve gerekliliÄŸini vurgulamaktadır.
Yaşlılığa hazırlık gerekli mi?
YaÅŸlılığa hazırlığa gerek olup olmadığı sorusu farklı açılardan cevaplanabilir. Bunun anlamlı cevabı demografik perspektiften verilebilir.
​
Kimin “yaÅŸlı” ve kimin “yaÅŸlı deÄŸil” olduÄŸu sorusunun cevabı kolay deÄŸildir. Kendimizi hangi kategoriye koyduÄŸumuz ve baÅŸkalarının bizi hangi kategoriye koyduÄŸu, birbiriyle örtüÅŸmeyebilir. Bunun günlük hayattan meslek hayatına kadar uzanan karmaşık sonuçları ile hazırlıklı olanlar hazırlıksız olanlardan daha iyi baÅŸa çıkabilmektedir.
Demografik baÄŸlamda bunun cevabı verilmiÅŸ gibi görünüyor
​
Nüfus istatistiklerinde 65 yaÅŸ ve üzeri kiÅŸiler “yaÅŸlı” ve 64 yaşına kadar olanlar “yaÅŸlı deÄŸil” sınıfında yer alıyor. Buna göre Türkiye’de 9 milyon civarında yaÅŸlı vardır. 85 milyonun geriye kalanı sözde yaÅŸlı deÄŸildir (TÜÄ°K, 2022).
​
Ä°ÅŸ dünyasında yaÅŸlılığın daha erken baÅŸladığını dikkate almak gerekiyor
​
“YaÅŸlı, çok çabuk düÅŸük performansla eÅŸitlenir. YaÅŸlılık eÅŸiÄŸi zaman içinde daha da öne kaydı. 20 yıl önce 58 ila 60 yaÅŸları arasındakiler yaÅŸlı kabul ediliyordu. Bugün ise 50 yaşın üzerindekiler” (Wolf, 2000, s. 32). Son yıllarda buna karşı önlem almaya çalışan ülkeler, emeklilik yaşını yükseltti ama iÅŸ dünyasında “yaÅŸlı” algısının deÄŸiÅŸtiÄŸine dair kanıt yoktur. Bugün 50’li yaÅŸlarda iÅŸsiz kalanların çalışma hayatına geri dönmesi hala zordur.
Türkiye’de çalışan nüfusun yaÅŸ ortalaması yükselecektir
Emeklilik yaşı kademeli olarak sürekli yükselmektedir ve sebepsiz yere iÅŸten çıkarmalar mümkün deÄŸildir. Dolayısıyla çalışanların çoÄŸu emeklilik yaşını dolduruncaya dek meslek hayatına devam edecektir. Böylece çalışan nüfusun yaÅŸ ortalaması giderek yükselecektir. Fakat iÅŸletmeler kendi bünyesindeki demografik yaÅŸlanmaya hazır deÄŸildirler. YaÅŸlanan personeline yönelik herhangi bir çalışma, önlem ve hazırlıkları yoktur.
​
Yaşlılığa Hazırlık Sosyal Sınıf Problemi Midir?
​
EÄŸitim düzeyi yüksek ve ekonomik olarak kendi hesabına çalışan sosyal sınıf mensubu kiÅŸiler yaÅŸlılığa daha iyi hazırlanmaktadır. Alt sosyal sınıfların üyeleri arasında yaÅŸlılığa hazırlık çok ender rastlanılan bir durumdur (Witterstätter, 2003).
​
Resmi kurumlarımız da hazırlıklı olmalıdır
​
Devlet kurumları yaÅŸlanan kiÅŸilere yaÅŸlılığa hazırlanmaları için herhangi bir çalışma ÅŸu ana kadar yapmamıştır. Son zamanlarda sosyal politikada yaÅŸlılar için bazı giriÅŸimler vardır, örneÄŸin AÜ Gerontoloji Bölümü BaÅŸkanı Prof. Ä°smail Tufan’ın hayata geçirdiÄŸi 60+Tazelenme Üniversitesinin Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına baÄŸlanması ve 18 üniversitede yaÅŸlı eÄŸitimi verilmesi, buna bir örnek teÅŸkil etmektedir. YaÅŸlı eÄŸitimine öncelikle eÄŸitim düzeyi ve geliri düzeyi göreli yüksek, saÄŸlıklı ve zinde kiÅŸiler katılmaktadır. Bu kiÅŸiler eÄŸitime katılarak, yaÅŸlılığa, en azından eÄŸitim kapsamında aktarılan bilgilere dayanan bir hazırlık yapmaktadır. Buna karşın yaÅŸlılığa bilinçli olarak bir hazırlık yapmayan büyük kitleye de yaÅŸlılığa hazırlık yapması için fırsat tanınmalıdır.